Arkeolog M. Metin GÖKÇAY

20 Haziran 1949’da İstanbul’ da doğdu. İlk, orta ve lise eğitimini İstanbul’da tamamladı.1968 yılında İstanbul Üniversitesi Prehistorya ve Arkeoloji Bölümü’ne girdi. Hazırlık sınıfını geçtikten sonra ilk olarak Dr. Nezih Fıratlı gözetiminde Silivri ilçesinde bulunan mimari eserlerin tespiti ve envanteri çalışmalarına bir grup arkeolog ile birlikte katıldı. 1971-72 yıllarında yetişmesinde önemli katkıları bulunan Prof. Dr. Ufuk Esin ve Prof. Dr. Güven Arsebük ile Tepecik ve Tülin Tepe kazılarına katıldı. Okul döneminde esas bölümü olan “Klasik Arkeoloji” de Ord. Prof. A. Müfid Mansel, Prof. Dr. Jale İnan, Prof. Dr. Aşkıdil Akarca, Prof. Dr. Rudolf Naumann, Ön Asya arkeolojisinde Prof. Dr. Bahadır Alkım, Prof. Dr. Muhibbe Darga ve Prof. Dr. Refik Duru’nun öğrencisi olmuştur. Prehistorya bölümünde Prof. Dr. Halet Çambel, Prof. Dr. Ufuk Esin ve Prof. Dr. Güven Arsebük’den eğitim almıştır. 1973 yılında İstanbul Arkeoloji Müzesi ek binası inşaatı kazısında Roma hamamını kazmıştır. Hamam bölümünde çok önemli kalıntılar yanında, kıymetli ziynet eşyaları Gökçay tarafından bulunmuştur. Bu eserler halen İstanbul Arkeoloji Müzesi’nin “Çağlar boyu İstanbul Sergi Salonu”nda sergilenmektedir. 1973 yılı ve sonrasında 3 kez Prof. Dr. Aşkıdil Akarca ile Marmara Denizi çevresinde yapılan araştırmalara katılmıştır. 1975 yılında İstanbul Üniversitesi’nden mezun olmuştur. Askerlik dönüşü uzunca bir süre devlet ve özel sektörde görev yaptıktan sonra İstanbul Arkeoloji Müzelerine geçmiştir. 5 Mart 1993 yılından temmuz 2008 tarihine kadar aynı müzede arkeolog olarak çalışmıştır. Müzeye geçişinden itibaren İstanbul’da ilk kez “Kent Arkeolojisi” kavramını ortaya koyarak bu konuda uygulamalı olarak çalışmıştır. Müzeciden daha çok arkeolog olarak çalışan Gökçay, İstanbul’da ilk defa “serbest arkeolog” müessesesini kurmuş ve isim babalığını yapmış, birçok genç arkeoloğun kent arkeolojisi konusunda yetişmesini sağlamıştır. Gökçay’ın İstanbul içinde ve çevresinde katıldığı kazı sayısı 100 civarındadır. Bu kazılar sırasında binlerce eseri İstanbul Arkeoloji Müzeleri’ne kazandırmıştır. Bu eserlerin bir kısmı sergi salonlarında teşhir edilmektedir. Müzede ki A. Müfid Mansel ve Nezih Fıratlı jenerasyonunu sürdüren birkaç arkeologdan biridir. Kent arkeolojisi kapsamında, Gökçay’ın katıldığı önemli kazılardan bazıları: Sultanahmet Eski Cezaevi, 1. Etap kazıları, Darphane, Rumeli Feneri, Merdiven Kulesi, Magnoura Sarayı, Silivri, Nekropol kazıları, Gülhane Parkı, Taksim Camii, Küçük Ayasofya Camii, Eresin Otel, Vezneciler, Aksaray Vatan caddesi, Yenikapı Metro ve Marmaray Yenikapı’dır. Kent arkeolojisi ve yaptığı kazılarla ilgili birçok makalesi çeşitli dergilerde yayınlanmıştır.  Evli ve iki kız çocuğu babası olan Gökçay halen Yıldız Teknik Üniversitesi Tarihi Mirası Koruma Kurulu’nda danışman üye, Türk Tarih Kurumu Doğu Roma/Bizans muhabir üyesidir. Bugüne kadar yaptığı çalışmalarla ilgili olarak birçok üniversite, kurum ve sempozyumlarda çok sayıda konferans ve bildiriler vermiştir. Gökçay Yenikapı kazılarında İstanbul arkeolojisine yeni bakış açısı getiren mimari kalıntıların tarihlendirilmesini yapmış ayrıca Konstantin surunu İstanbul’da ilk defa ortaya çıkarmış ve tanımını yapmıştır. Kazı ekibi ile birlikte kazdığı Eleutherios (Theodosios) limanı kazılarında ortaya çıkardığı 32 batık tekne ile dünya arkeolojisine yeni bulgular kazandırmışlardır. Sadece bu kazıda bugüne kadar yaklaşık 20.000 eser gün ışığına çıkarılmıştır. Yaklaşık 58.000 m2 lik alanda 600-700 kişilik ekiple yapılan kazıları ekibi ile yürüten Gökçay, İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nin önemli kazılarından birini yönetmiştir. Dünya basınının da dikkatini çeken Yenikapı kazıları birçok yabancı basın kurumunun olduğu gibi yerli basının da ilgisini çekip, kazı heyeti üyeleri ile bu kazı ile ilgili birçok röportaj ve haber yapılmıştır.

Gökçay’ın en büyük ideali bildiklerini gençlere aktarabilmek için üzerinde çalıştığı “Kent Arkeolojisi Kapsamında Kazı Günlüğü” kitabını yazmaktır.

17 temmuz 2008 tarihinde kendi isteği ile emekliye ayrılan Gökçay Arkmad adlı şirketi kurmuş ve arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan mimari eserlerin restorasyon koservasyon kesme taşıma işlemlerini gerçekleştirmiştir. Ayrıca bu konuda danışmanlık hizmeti vermekte olup, 2012 yılından günümüze Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Mimarlık Tarihi Anabilim Dalında "Arkeoloji", "Uygarlık Tarihi",  "Ören Yerleri ve Çözümlemesi" derslerini vermektedir ve Türkiye'de ilk defa "Kent Arkeolojisi" dersi yine aynı bölümde Gökçay tarafından verilmektedir.

Yayınlanmış Kitapları:

1. KENT ARKEOLOJİSİ SEMİNERLERİ, M. Metin Gökçay, Nisan 2010, Mimarlar Odası İstanbul BK Şubesi Yayınları, İstanbul.

2. Kent arkeolojisi kapsamında Eresin Crown Hotel İstanbul kazısı - A foundation excavation at Küçükayasofya Street - M. METİN GÖKÇAY - RAHMİ ASAL, 2010, İstanbul.

İletişim Bilgisi: mmetingokcay@gmail.com